Het communisme in Moskou vervaagd?

Het gebruik van billboards op straat, internetgebruik en de inzet van sociale media door bedrijven: het ontbreekt niet. De metrostations in Moskou hangen vol reclame. De stations zelf zijn stuk voor stuk fantastisch, maar wanneer je eenmaal op de meterslange roltrap staat, wordt je bekogeld met advertenties.

Bedrijven spelen in op de consument door gerichte advertenties tevoorschijn te laten komen op websites of sociale media. In de binnenlanden van Rusland is het internetgebruik lager, omdat daar niet iedereen over internet beschikt. Wat opvallend is, is dat Rusland een 'eigen' Facebook, een 'eigen' Google en een 'eigen' YouTube heeft. In het beginstadium van Facebook kon de taal niet veranderd worden in het Russsich. Om die reden is VKontakte gemaakt, een kloon van Facebook. Verder maakt de meerderheid van de Russen gebruik van de Russische zoekmachine Yandex, in plaats van Google. En ze hebben Rutube, eigenlijk gewoon YouTube, maar dan de Russische variant. Het voordeel van zo'n groot land is dat dit soort dingen gewoon kunnen. Ze zorgen er wel voor hun 'eigen' dingetjes op orde zijn. En dat niet alleen op het gebied van internet.

Russia Today vond een niche. Zij brengen het internationale nieuws op een 'andere manier' naar buiten, namelijk met de visie van Rusland. Ze gaan op zoek naar nieuws dat door andere media niet wordt opgepakt of vertellen een andere kant van het verhaal. Daarnaast zijn ze erg actief op YouTube. Ze vonden uit dat dit niet alleen een entertainmentkanaal was, maar dat het ook kon dienen voor het nieuws. 'Russia Today heeft een heel sterke mediastrategie', aldus Olaf Koens. Razendsnel plaatsen ze het laatste nieuws en dat is iets waar Nederland nog weleens iets van kan leren! Pas drie maanden geleden begon RTL met een YouTube-kanaal en de NOS is er niet actief mee bezig.

De inkomsten voor bedrijven verschillen erg. Een online bedrijf zoals Russia Today ontvangt veel inkomsten vanuit de staat, terwijl andere bedrijven het moeten hebben van de losse verkoop. In Rusland hebben ze geen krant- en tijdschriftabonnementen, maar koopt iedereen een krant of tijdschrift in één van de 'PRESSA'-kraampjes op straat. The Moscow Times is een gratis krant en haalt haar inkomsten uit de advertenties. TVRain is de enige die werkt met lidmaatschappen. Zij hebben een online tv-kanaal waar onafhankelijk nieuws wordt uitgezonden. Zij zijn 'kapot gemaakt' door het Kremlin vanwege deze onafhankelijkheid, waardoor ze nu alleen nog maar online kunnen uitzenden en mensen moeten betalen om te kijken.

Tijdens onze reis in Moskou brachten we ook een bezoek aan Derk Sauer, CEO van de mediabedrijf RBK, en zijn zoon Tom Sauer. Tom heeft zijn eigen evenementenbureau waarbij hij grote sportevenementen naar Rusland haalt en grote sportevenementen organiseert. Voorbeelden zijn Top Gear en Moscow City Racing. Naast zijn werk voetbalt hij graag en zodoende vond hij net als Russia Today een niche. Er zijn weinig goede sportvelden in Moskou en hij bedacht om goede sportvelden te gaan verhuren. De pilot die ze hebben gedraaid met een school is goed bevallen en langzamerhand bouwt een netwerk zich op. Op www.findsport.ru staan alle beschikbare sportvelden in Moskou. Met het geld dat binnenkomt, willen ze nieuwe sportvelden bouwen. In Moskou is het een groot succes en wanneer de kans zich aandient, willen ze dit uitbreiden naar andere delen in Rusland.

Tom werkt veel samen met Russen en merkt, ondanks dat hij hier is opgegroeid, dat er toch cultuurverschillen zijn. Zo hebben Russen een echte deadlinementaliteit. Je moet er niet gek van staan te kijken als ze om 10:30u binnen komen en blijven zitten tot 3:00u 's nachts. Afrekenen doe je alleen op het eindresultaat.

Sinds de boycot is Rusland druk bezig om de voedselvoorzieningen in eigen land op orde te krijgen. Zo is de Noorse zalm niet meer te verkrijgen en ligt er tegenwoordig 'Wit-Russische zalm' in de schappen van de supermarkt. Je snapt natuurlijk wel dat dat nu allemaal via-via alsnog het land binnenkomt. Nederlandse kaas is helaas helemaal niet meer verkrijgbaar. Daarom wordt dat door de liefhebbers met kilo's tegelijk geïmporteerd wanneer ze een bezoekje brengen aan Nederland. Door deze boycot wordt Rusland steeds meer zelfvoorzienend. De Russische boeren gaan erop vooruit en de verwachting is dat Rusland in de toekomst geheel zelfvoorzienend is als het zo doorgaat.

Eigenlijk is er maar heel weinig terug te zien van het communisme. Natuurlijk loopt de oudere generatie er nog 'ouderwets' bij, maar dat is in Nederland niet altijd anders.

Anders dan onze verwachtingen was daarom de hoeveelheid marketing in Moskou. Zo zie je dat Moskou ten opzichte van het Westen helemaal niet zoveel verschilt en dat de Russen op sommige gebieden zelfs op ons vooruitlopen.