Rusland en het bemoeizuchtige westen

Op een zonnige zaterdagmiddag, één jaar na het terugkrijgen van de Krim, staat nabij het Rode Plein een gelukkige Rus te dansen. Trots houdt hij een bord omhoog met de tekst: ‘Rusland en de Krim, voor altijd samen!’

Bevooroordeeld door de westerse media passeren wij angstig de Russische paspoortcontrole. Rusland, het land dat wordt geregeerd door ‘een heerser’. Zijn de mensen bang? Is er persvrijheid? Hoe zit het met de mensenrechten?

We beginnen ons onderzoek bij Russia Today. Hét medium dat wordt gefinancierd door het Kremlin. Oftewel, door Poetin. Alle vooroordelen worden weerlegd. Russia Today is gebaseerd op feiten. Het medium is uniek in Rusland. Ze brengen niet het alledaagse nieuws wat elk ander medium al laat zien. Op deze manier onderscheidt Russia Today zich. Toch worden kritische vragen over censuur en Poetin weggelachen. ‘You all have the Putin disease, it’s a mental disease!’

In principe heeft de beste man natuurlijk een punt. De hele westerse wereld staat op de kop bij elke poep en scheet die Poetin laat. Ook Olaf Koens lacht om de term Putin disease. ‘Russia Today is aanstichter van de hype rondom de Russische president!’

Derk Sauer vindt hetgeen wat Russia Today doet geen journalistiek. ‘De staat financiert alleen, als er geschreven wordt wat zij willen horen. Wanneer je dit niet doet, wordt je het leven zuur gemaakt.’

Aan de ene kant is het logisch om te schrijven wat Poetin wil. Het betaalt goed en je hebt een zeker bestaan. Aan de andere kant streef je er als journalist naar, de waarheid bloot te leggen en verslag te doen van wat er gebeurt in de wereld.

Maar hoe vinden de Russen het zelf? Het is moeilijk om hier inzicht in te krijgen. Natuurlijk hebben de Russen ook een gevoel van trots. Het is wel hún land waar de rest van de wereld een mening over heeft. ‘Het is een klootzak, maar wel onze klootzak.’ Tom Sauer (de zoon van) is geboren en getogen in Rusland. Een belangrijk punt is volgens hem vooral het cultuurverschil. ‘Wij kijken met onze westerse bril naar de rest van de wereld. Hierdoor ontstaat er een grote kloof. Wij kunnen niet hun gedachten lezen.’

Na ons bezoek aan het feest op het rode plein, horen we dat mensen betaald krijgen om daar te staan. We voelen ons voor de gek gehouden en onze twijfels over Rusland slaan weer toe. Dan horen we van Eva Hartog, journalist bij The Moscow Times, dat zulke bijeenkomsten niet in de aard van de Russen zit maar dat betekent niet dat ze niet achter de demonstratie staan. Zo blijkt dat de gemiddelde Rus ontzettend blij is met de terugkeer van de Krim en het dee Russen een veilig gevoel geeft dat er één leider is die het land regeert.

Vergeet daarnaast niet dat het, ondanks de boycot, voor de burger nog altijd prima vertoeven is. Pas als het geld écht op is en er geen eten meer kan worden gekocht, zullen ze dit teruggeven aan hun leider. Maar wat als Poetin er niet meer is? Wie draagt er dan zorg voor het grootste land van de wereld? Dat zijn vragen van de Russische burger. Hoe beangstigend is dát?

De man op het rode plein mag dan wel betaald krijgen voor zijn aanwezigheid. Toch heerst er een trots op het vaderland, zoals ieder volk dat kent en voelt…